Επειδή οι μαθητές μου πλήττουν θανάσιμα (##@@&!!??) και επειδή σε κάθε γενιά πρέπει να μιλάς στη γλώσσα της, στη γενιά των digital natives επιλέγω να απευθυνθώ μέσα από το διαδίκτυο.
Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010
Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010
Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010
Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010
Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010
Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010
Mπέρτολ Μπρέχτ (1898-1956) και μάθηση
Άκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε.
Απ' αυτό βγάζω το συμπέρασμα πως είσαστε εκατομμυριούχοι.
Το μέλλον σας είναι σιγουρεμένο - το βλέπετε
μπροστά σας σ' άπλετο φως. Φρόντισαν
οι γονείς σας για να μη σκοντάψουνε τα πόδια σας
σε πέτρα. Γι' αυτό τίποτα δε χρειάζεται
να μάθεις. Έτσι όπως είσαι
εσύ μπορείς να μείνεις.
Κι έτσι κι υπάρχουνε ακόμα δυσκολίες, μιας κι οι καιροί
όπως έχω ακούσει είναι ανασφαλείς,
τους ηγέτες σου έχεις, που σου λένε ακριβώς
τι έχεις να κάνεις για να πας καλά.
Έχουνε μαθητέψει πλάι σε κείνους
που ξέρουν τις αλήθειες που ισχύουνε
για όλους τους καιρούς
μα και τις συνταγές που πάντα βοηθάνε.
Μιας και για σένα γίνονται τόσο πολλά
δε χρειάζεται ούτε δαχτυλάκι να κουνήσεις.
Βέβαια, αν τα πράματα ήταν διαφορετικά
Η μάθηση θα 'τανε υποχρέωσή σου.
Εγκώμιο στη μάθηση
Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Απ' αυτό βγάζω το συμπέρασμα πως είσαστε εκατομμυριούχοι.
Το μέλλον σας είναι σιγουρεμένο - το βλέπετε
μπροστά σας σ' άπλετο φως. Φρόντισαν
οι γονείς σας για να μη σκοντάψουνε τα πόδια σας
σε πέτρα. Γι' αυτό τίποτα δε χρειάζεται
να μάθεις. Έτσι όπως είσαι
εσύ μπορείς να μείνεις.
Κι έτσι κι υπάρχουνε ακόμα δυσκολίες, μιας κι οι καιροί
όπως έχω ακούσει είναι ανασφαλείς,
τους ηγέτες σου έχεις, που σου λένε ακριβώς
τι έχεις να κάνεις για να πας καλά.
Έχουνε μαθητέψει πλάι σε κείνους
που ξέρουν τις αλήθειες που ισχύουνε
για όλους τους καιρούς
μα και τις συνταγές που πάντα βοηθάνε.
Μιας και για σένα γίνονται τόσο πολλά
δε χρειάζεται ούτε δαχτυλάκι να κουνήσεις.
Βέβαια, αν τα πράματα ήταν διαφορετικά
Η μάθηση θα 'τανε υποχρέωσή σου.
Εγκώμιο στη μάθηση
Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010
Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010
ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ: Καρυωτάκης, Ουράνης, Καββαδίας, Ελύτης, Σεφέρης, Βάρναλης,Ναζίμ Χικμέτ, Raine Maria Rilke, Baudelaire, κ.ά.
http://www.youtube.com/watch?v=AfDlVzKXbis
http://www.youtube.com/watch?v=0N-5dHEPdtw
http://www.youtube.com/watch?v=Pp2esmG3gj0
http://www.youtube.com/watch?v=xDPygyHGKho
http://www.youtube.com/watch?v=jJ0BG4eSTlQ
http://www.youtube.com/watch?v=K8uIlD-gkx8&playnext=1&list=PLBE847AD45524A44C&index=9
http://www.youtube.com/watch?v=idud4c5PHi8
http://www.youtube.com/watch?v=_3pWZPkcUbQ
http://www.youtube.com/watch?v=TjtxAlhu7y0
http://www.youtube.com/watch?v=0YdrHgmbFzYhttp://www.youtube.com/watch?v=qawWwWAs5aM
http://www.youtube.com/watch?v=0N-5dHEPdtw
http://www.youtube.com/watch?v=Pp2esmG3gj0
http://www.youtube.com/watch?v=xDPygyHGKho
http://www.youtube.com/watch?v=jJ0BG4eSTlQ
http://www.youtube.com/watch?v=K8uIlD-gkx8&playnext=1&list=PLBE847AD45524A44C&index=9
http://www.youtube.com/watch?v=idud4c5PHi8
http://www.youtube.com/watch?v=_3pWZPkcUbQ
http://www.youtube.com/watch?v=TjtxAlhu7y0
http://www.youtube.com/watch?v=0YdrHgmbFzYhttp://www.youtube.com/watch?v=qawWwWAs5aM
Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010
Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010
Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010
Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010
Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010
Αρχαίες τραγωδίες σε κόμικς- μια λαμπρή καλλιτεχνική προσέγγιση και ταυτόχρονα ένα άκρως ενδιαφέρον ανάγνωσμα
Στη συγκεκριμένη σειρά οι δημιουργοί τους (κείμενα : Αποστολίδης Τάσος- εικονογράφηση: Αρώνης Κώστας (Αντιγόνη) - Τραγάκης Γιώργος (Ιφιγένεια) συνέδεσαν ισοδύναμα το Μεγάλο της τραγωδίας με το Μικρό του δράματος και των προσωπικών βιωμάτων της πραγματικότητας
και συντέλεσαν τη ζητούμενη υπέρβαση της Ελληνικότητας προς την παγκοσμιότητα. Η έκδοση διακρίνεται για το νέο τρόπο διαχείρισης των μυθολογικών δεδομένων και οι δημιουργοί της ενδιαφέρονται περισσότερο για την διαχρονική μετασημασιοδότηση του τραγικού μύθου. Οι ήρωες εξανθρωπίζονται , οι τόνοι χαμηλώνουν, ελάσσονα πρόσωπα αποκτούν λόγο, το υφολογικό και το λεκτικό απλοποιείται και συντελείται μια ριζική αναθεώρηση του ήθους των χαρακτήρων μέσα από τη διακριτική μεν, αλλά ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση των συστατικών της μυθικής υπόθεσης.Οι δημιουργοί τους υπερέβησαν τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Υψηλής παράδοσης και κατόρθωσαν
να πραγματοποιήσουν ένα δημιουργικό διάλογο με την αρχαιότητα, που επιτρέπει αισιόδοξες προβλέψεις.
και συντέλεσαν τη ζητούμενη υπέρβαση της Ελληνικότητας προς την παγκοσμιότητα. Η έκδοση διακρίνεται για το νέο τρόπο διαχείρισης των μυθολογικών δεδομένων και οι δημιουργοί της ενδιαφέρονται περισσότερο για την διαχρονική μετασημασιοδότηση του τραγικού μύθου. Οι ήρωες εξανθρωπίζονται , οι τόνοι χαμηλώνουν, ελάσσονα πρόσωπα αποκτούν λόγο, το υφολογικό και το λεκτικό απλοποιείται και συντελείται μια ριζική αναθεώρηση του ήθους των χαρακτήρων μέσα από τη διακριτική μεν, αλλά ουσιαστική επαναδιαπραγμάτευση των συστατικών της μυθικής υπόθεσης.Οι δημιουργοί τους υπερέβησαν τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Υψηλής παράδοσης και κατόρθωσαν
να πραγματοποιήσουν ένα δημιουργικό διάλογο με την αρχαιότητα, που επιτρέπει αισιόδοξες προβλέψεις.
Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010
Θέματα έκθεσης- έκφρασης Β τάξης
1ο Κείμενο
Οι δικοί μας Ολυμπιακοί Αγώνες και ο Εθελοντισμός
Ο Εθελοντισμός αποτελεί μια από τις περισσότερο σημαντικές, ίσως καθοριστική, ενέργεια για μια επιτυχημένη διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων. Είναι κοινή διαπίστωση σε όλους, αθλητική οικογένεια, οργανωτική επιτροπή, διοργανώτρια πόλη, απλούς πολίτες σε όλο τον κόσμο, πως δίχως πρόθυμους, χαμογελαστούς και ευγενικούς εθελοντές δεν μπορούν να υπάρξουν Ολυμπιακοί Αγώνες.
Η ανιδιοτελής, χαρούμενη παρουσία, του εθελοντή των Ολυμπιακών Αγώνων και η προσφορά εθελοντικής εργασίας από ένα καλόκεφο και, γιατί όχι, υπερήφανο πλήθος εθελοντών είναι ο αποφασιστικός παράγοντας που διαμορφώνει το κλίμα των αγώνων, που δίνει τη διαφορετική «αίσθηση» του τόπου, των ανθρώπων και του πολιτισμού της κάθε πόλης και χώρας που διοργανώνει αυτό το τόσο σημαντικό αθλητικό, επικοινωνιακό και οικονομικό παγκόσμιο γεγονός των Ολυμπιακών Αγώνων.
Ο Εθελοντής, ο άνθρωπος που στέκεται δίπλα σε κάθε αθλητή, επισκέπτη, θεατή, σε όλη τη διάρκεια των Αγώνων, είναι, λοιπόν, η ψυχή των Ολυμπιακών Αγώνων. Μπορεί με τις όποιες ικανότητες και γνώσεις διαθέτει να συνεισφέρει αποφασιστικά στην υλοποίηση του κοινού οράματος, να συντελέσει έτσι στην εικόνα της πατρίδας του αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο κάθε εθελοντής που επέλεξε να προσφέρει τον εαυτό του, για να ζήσει αυτή τη χαρά της πραγματικής συμμετοχής στην Ολυμπιακή Εμπειρία, γράφει, πέρα από όλα τα άλλα, τη δική του προσωπική ιστορία. Μια ιστορία αλληλοσεβασμού, αλληλοκατανόησης, αλληλεγγύης, με όλους αυτούς τους συνανθρώπους του από όλο τον πλανήτη με τους οποίους θα δεθεί και θα συνεργασθεί στενά σε όλη την περίοδο των Αγώνων. Εξαρτάται και από το χαμόγελο, το πάθος, τον επαγγελματισμό και την αφοσίωση, του κάθε εθελοντή η επιτυχία αυτής της μεγάλης διοργάνωσης.
Όταν η Αθήνα πριν μερικά χρόνια αναδείχθηκε η νικήτρια πόλη για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, του 2004, όλοι οι Έλληνες απανταχού της γης πανηγύρισαν έντονα, με πολύ ενθουσιασμό, αυτήν την «τιμή» και για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και για την Ελλάδα. Επιτέλους, οι Ολυμπιακοί Αγώνες ξαναγύριζαν στο λίκνο που τους γέννησε για πολλούς αιώνες στην αρχαιότητα (776 π.Χ. – 393 μ.Χ.). Μερικοί αισιόδοξοι μίλησαν ακόμη και για την αρχή της μόνιμης επιστροφής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ολυμπία, στην Ελλάδα.
Όλοι, όμως, πίστεψαν από την πρώτη κιόλας στιγμή ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το 2004 θα ήταν σε θέση να μεταδώσουν σε όλο τον κόσμο τις αξίες και τα ιδανικά του Ολυμπισμού, όπως αυτά πλάστηκαν στην χώρα – κοιτίδα του Πολιτισμού και του Αθλητισμού, την Ελλάδα.
Το 2004 φάνηκε σαν το ορόσημο για μια μοναδική εμπειρία – ευκαιρία. Μέσα από τη μοναδική ξεχωριστή κληρονομιά της Ελλάδας να ξαναγίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, οι Αγώνες της Ειρήνης, της Εκεχειρίας, του Μέτρου.
Να ξαναγίνουν Ολυμπιακοί Αγώνες η μεγαλύτερη Ειρηνική Γιορτή της ανθρωπότητας, ενώ παράλληλα το Ανθρώπινο Μέτρο να γίνει ξανά το επίκεντρο των Ολυμπιακών Αγώνων.
Από την άλλη πλευρά ήταν φανερό πως η Ελλάδα κατά τη διάρκεια των Αγώνων θα γίνει πρώτη φορά στη νεότερη μεταπολεμική ιστορία της το κέντρο του Αθλητισμού και του Πολιτισμού σε όλο τον κόσμο. Η Ελλάδα θα πρέπει να συνδυάσει την πανάρχαια ιστορική της κληρονομιά με το δυναμισμό, κοινωνικό – αθλητικό και οικονομικό, του παρόντος.
Η Ελλάδα, μια χώρα μικρή, ενταγμένη στην παγκόσμια περιφέρεια θα πρέπει να οργανώσει τη μεγαλύτερη παγκόσμια αθλητική εκδήλωση, αποδεικνύοντας έτσι το μέγεθος και τη δυναμική του λαού της, είτε ζουν στην Ελλάδα, είτε όπου γης.
Ως Αθλητές, Εθελοντές, Θεατές, Καλλιτέχνες, Επαγγελματίες κλπ. θα πρέπει να αποδείξουν ότι μια μικρή χώρα είναι ικανή για μεγάλα κατορθώματα. Πως είναι ικανοί να διοργανώσουν Μοναδικούς Αγώνες, τους Ελληνικούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, αφενός το μέγεθος, του εγχειρήματος και αφετέρου η έλλειψη σε προηγούμενη εμπειρία ανάλογης εμβέλειας, επέφεραν στη συνέχεια διάφορα προβλήματα, καθυστερήσεις, γκρίνιες, μικρές ή μεγαλύτερες δυσκολίες.
Φάνηκε πως ο αρχικός ενθουσιασμός άρχισε να υποχωρεί. Τα ιδεώδη του Ολυμπισμού, της ευγενούς αθλητικής άμιλλας, της παγκόσμιας ειρήνης και της συμμετοχής άρχισαν να κλονίζονται στα μάτια, του μέσου Έλληνα.
Παρ΄ όλα αυτά όμως για την Ελλάδα και τους Έλληνες οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας του 2004 συνεχίζουν, ακόμη περισσότερο όσο πλησιάζει η μέρα έναρξης των Αγώνων, να αποτελούν μιαν άλλη «διαφορετική» πρόκληση. Την χρυσή Ελληνική πρόκληση.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 πρέπει να ανοίξουν νέους δρόμους για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό, αρκετά διαφορετικό από την «αγοραία» μορφή που παρουσίασε σε κάποιες από τις πρόσφατες Ολυμπιάδες. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η πρόκληση, για να γίνει το Ελληνικό Πρότυπο ακόμη μια φορά οδηγός, του πλανήτη προς την κατάκτηση πανανθρώπινων αξιών και ιδανικών, για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα απαιτείται η συμμετοχή όλων, Ελλήνων, αλλοδαπών που εμπνέονται από παρόμοια ιδανικά, νέων, ηλικιωμένων, αντρών και γυναικών.
Πρέπει να θελήσουν όλοι οι Έλληνες να γίνουν εθελοντές. Να θελήσουν να σταθούν, ανιδιοτελώς και χαρούμενα, όπως μόνο οι Έλληνες ξέρουν να κάνουν, δίπλα σε γνωστούς και αγνώστους αθλητές, σε παράγοντες, στην Ολυμπιακή οικογένεια, σε θεατές και επισκέπτες, σε όλη τη διάρκεια μιας λαμπρής εκδήλωσης. Το υπόπτου προέλευσης επιχείρημα, πως ο εθελοντισμός δεν ταιριάζει με την κουλτούρα του Έλληνα, πρέπει να αντικρουστεί, αφού είναι γνωστό πως ο εθελοντισμός ήταν κυρίαρχη στάση ζωής, ως φιλοσοφία, στην αρχαία Ελλάδα και εξακολουθεί να είναι.
Για να επιτύχουν οι Αγώνες του 2004, οι Ελληνικοί Ολυμπιακοί Αγώνες, οι Αγώνες μας, πρέπει να υπάρξει ένα ισχυρό εθελοντικό κίνημα στη χώρα μας. Ένα κίνημα που πρέπει να ξεκινήσει από τις δύο πλευρές, από πάνω προς τα κάτω αλλά κυρίως από κάτω προς τα πάνω. Από το Αθλητικό Κίνημα (Σωματεία, Ενώσεις, Ομοσπονδίες, Ολυμπιακή Επιτροπή), τους φορείς και τις οργανώσεις του Ελληνικού Εθελοντισμού, τα Σχολεία – Γυμνάσια – Λύκεια – Τ.Ε.Ι. και Πανεπιστήμια, τις μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κ.α. Για να γίνει έτσι αυτή η μοναδική εμπειρία, η μοναδική δική μας εμπειρία, μια πανανθρώπινη γιορτή που θα ζήσουμε μόνο μια φορά, για να μπορούμε να πούμε: «ΗΜΟΥΝ ΚΑΙ ΕΓΩ ΕΚΕΙ».
Πηγή: Διαδίκτυο (Internet)
Άρθρο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004
B. Ασκήσεις:
1. Να ενημερώσετε την τάξη σας για το περιεχόμενο του άρθρου σε 100 – 120 περίπου λέξεις. (20)
2. Να προσδιορίσετε, τουλάχιστον, ένα συνώνυμο για τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.(25)
3. Αφού διαβάσετε το άρθρο προσεκτικά και αξιοποιήσετε όσα στοιχεία είναι δυνατόν, να αναλύσετε σε μια παράγραφο 100 περίπου λέξεων τη σημασία του κινήματος του Εθελοντισμού για την επιτυχία μιας Ολυμπιάδας. (15)
4. Σε μία παράγραφο 100 λέξεων (τρόπος ανάπτυξης: η διαίρεση) να καταγράψετε τα ιδεώδη του Ολυμπισμού, όπως αυτά πρέπει να μεταλαμπαδεύονται νοερά από το αρχαίο ελληνικό αθλητικό ιδεώδες της ευγενούς άμιλλας. (40)
2ο Κείμενο: Η διαφήμιση και οι μηχανισμοί της
Η εξέταση των πολιτισμικών επιδράσεων της διαφήμισης δεν είναι νέο φαινόμενο. Από τη δεκαετία του 1930 ακόμα, ο κριτικός της λογοτεχνίας R. Leavis κατηγόρησε τα λαϊκά μέσα, και ιδιαίτερα τη διαφήμιση, πως προκαλούν φτηνές, σχεδόν μηχανικές συναισθηματικές αντιδράσεις και προτρέπουν το κοινό στην «επιλογή των πιο άμεσων ηδονών, που αποκτώνται με την ελάχιστη προσπάθεια». Προειδοποίησε επίσης πως οι διαφημίσεις διαφθείρουν τα συναισθήματα, εκχυδαΐζουν τη γλώσσα, εκμεταλλεύονται τις συναισθηματικές ανάγκες και τους φόβoυς και ενισχύουν την απληστία, το σνομπισμό και την κοινωνική ομοιομορφία. Παράλληλα, υποστήριξε θερμά τις εξυψωτικές αξίες μεγάλων έργων της λογοτεχνίας, η εκτίμηση των οποίων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αντίδοτο στη μοντέρνα μαζική κουλτούρα. Η κριτική που άσκησε στη διαφήμιση ισχύει και συσχετίζεται με τη σημερινή κατάσταση, αφού επέστησε την προσοχή στην αναισθητοποιητική επίδραση των διαφημίσεων στις κριτικές αντιδράσεις των ανθρώπων έναντι του περιβάλλοντός τους.
Και σήμερα πολλοί κριτικοί της σύγχρονης καταναλωτικής / λαϊκής κουλτούρας ισχυρίζονται πως ο πραγματικός αντίκτυπος της διαφήμισης βρίσκεται στο πολιτισμικό κλίμα της κοινωνίας. Υπάρχουν, π.χ., ενδείξεις ότι η γλώσσα και οι αξίες της διαφήμισης διοχετεύουν ποικίλα επικοινωνιακά πρότυπα στη σύγχρονη κοινωνία, ότι η «γλώσσα των πωλήσεων και η γνήσια επικοινωνία είναι αλληλένδετες σε μέσα όπως ο εμπορικός κινηματογράφος, τα τηλεοπτικά προγράμματα και η λαϊκή λογοτεχνία. Το ύφος των διαλόγων πολλών φανταστικών ιστοριών που δημοσιεύονται σε λαϊκά περιοδικά, για παράδειγμα, υιοθετεί τα τεχνάσματα και το ύφος της διαφημιστικής κειμενογραφίας και εικονοποιίας, και μοιάζει με τις πιο εξελιγμένες διαφημίσεις, που προβάλλουν το προϊόν παρουσιάζοντας μια φανταστική κατάσταση. Είτε περιγράφεται ένα προϊόν είτε μια ρομαντική περιπέτεια, το ύφος των διαλόγων είναι μειλίχιο, επιφανειακό και πειστικό και βασίζεται στη χρήση ρομαντικών στερεοτύπων και εικόνων. Αξίες όπως η αγάπη, η φιλία, η γειτνίαση, η ευχαρίστηση, η ευτυχία και η σεξουαλική έλξη συγκροτούν το κύριο μενού των διαφημίσεων και συχνά συγχέονται ή μεταβιβάζονται στην απόκτηση των αντικειμένων: «ο χρυσός είναι για εραστές», «Ένα διαμάντι κρατάει για πάντα», «Λατρεύω τη νέα μου κουζίνα Hygiene», «θα ήθελα ένα Babycham». Η αγάπη για κάποιον και η αγάπη για κάτι, ασφαλώς δεν είναι το ίδιο πράγμα, αν και συχνά στις διαφημίσεις συγχέονται. (Κι αυτό δε συμβαίνει μόνο στις διαφημίσεις κοσμημάτων, αλλά και τραπεζών, αεροπορικών εταιρειών, τσιγάρων κτλ.) Το αποτέλεσμα της χρήσης των αξιών αυτών στις πωλήσεις είναι ότι τα γνήσια συναισθήματα υποτιμώνται ή διαφθείρονται, και πολλές λέξεις γίνονται ψεύτικες και χρησιμοποιούνται ανακριβώς.
(W. Dyer, Η διαφήμιση ως επικοινωνία, Εκδ. Πατάκη)
B. Ασκήσεις:
- Να αποδώσετε το κείμενο περιληπτικά (80- 100 λέξεις). (20)
- Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σημειώνοντας ΣΩΣΤΟ δίπλα της. «Είτε περιγράφεται ένα προϊόν είτε μια ρομαντική…εικόνων» (βλέπε στο κείμενο την υπογράμμιση). Ο συγγραφέας με τη φράση αυτή εννοεί ότι: (10)
α. οι διαφημιστές θέλουν τους ανθρώπους ρομαντικούς.
β. οι διαφημιστές επιδιώκουν να καθησυχάσουν τους καταναλωτές.
γ. οι διαφημιστές επιθυμούν την αποκοίμιση του κοινού.
δ. οι διαφημιστές θέλουν να αποκρύψουν τη σκληρότητα του πραγματικού κόσμου.
- Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειμένου, επιλέγοντας κάθε φορά την κατάλληλη λέξη μέσα από την παρένθεση: (15)
«Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως οι εικόνες που μεταδίδουν τα Μέσα τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι τόσο πειστικές, ώστε……………………(επηρεάζουν, ανατρέπουν, καταργούν) αποφασιστικά τις εμπειρίες μας. Αν δει κανείς οποιαδήποτε προπολεμική ή ελάχιστα μεταπολεμική διαφήμιση, θα……………………(διαπιστώσει, φανταστεί, υποθέσει) πως η εικονοποιία είναι……………………(περίτεχνη, αδιάφορη, χονδροειδής) και γενικά πολύ λιγότερο σημαντική από τις λέξεις. Σήμερα η κατάσταση έχει……………………(εξισορροπηθεί, αντιστραφεί, ενταθεί). Ζούμε σε έναν κόσμο θεαματικών και διεγερτικών εικόνων. Ακόμη, η λέξη «εικόνα» ίματζ (image), αναφέρεται σε μια……………………(κατασκευασμένη, υπερβολική, λανθασμένη) δημόσια εντύπωση που δημιουργείται με τη βοήθεια οπτικών τεχνικών.
- Να βρείτε συνώνυμα και αντώνυμα των παρακάτω λέξεων: (15)
εξελιγμένος:………………………………………..…≠ ……………………………….…………….
σύγχρονος………………………………………..……≠ ……………………………….……………..
ανακριβής……………………………..…..≠ ……………………………….…………….
5. Ο Σπύρος Τζόκας σ’ ένα δοκίμιό του διαπιστώνει: «Μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαφήμιση βαδίζουν χέρι χέρι, αλληλεξαρτώνται και έχουν στόχο να ελέγξουν όλες τις διαδικασίες σχηματισμού γνώμης και επιλογής». Να σχολιάσετε την άποψη αυτή σ’ ένα κείμενο 300 λέξεων. (40)
3ο Κείμενο
Το “τρίγωνο” της διαπλοκής
Μία συζήτηση για τη σχέση “Εξουσίας και Μ.Μ.Ε”ως μέσων επικοινωνίας/ενημέρωσης και για τα “Μ.Μ.Ε ως φορέα εξουσίας”, είναι κατά βάση μια συζήτηση-αυτοκριτική. Στις σημερινές συνθήκες διαπλοκής αυτή η σχέση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κάλλιστα “τρίγωνο” : “μια χαρούμενη παρέα πολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων γευματίζει, διασκεδάζει και αποφασίζει στο τρίγωνο των Βερμούδων, Κολωνακίου - Συντάγματος - Μυκόνου, σε μία “παρά φύση” μετάλλαξη κοινωνικής συνύπαρξης, αμοιβαίων συμφερόντων, ταυτόσημης ιδεολογίας”.[...]
Καθώς μάλιστα εκπρόσωποι οργανωμένωνσυμφερόντων που ελέγχουν Μ.Μ.Ε καταφέρνουν να ηγεμονεύσουν και στην πολιτική, όπως πρόσφατα συνέβη στην Ιταλία, για να μην ασχοληθούμε με ταιθαγενή φαινόμενα μεταπήδησης δημοσιογράφων-στελεχών Μ.Μ.Ε στον πολιτικό στίβο (υπουργοποιήσεις,βουλευτικά αξιώματα, δημοτικές υποψηφιότητες), τότε αυτή η συζήτηση δεν είναι μόνο επίκαιρη αλλά και
αναγκαία. Με αυτή την έννοια και η χρησιμότητα του ένατου Πανελλήνιου Δημοσιογραφικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Σαμοθράκη γύρω από τις
προαναφερθείσες θεματικές ενότητες.[...]
Στην πρώτη θεματική ενότητα συζητήθηκε πώς η δημοσιογραφία από λειτούργημα τα τελευταία χρόνια πήρε τη μορφή επιχείρησης, εξυπηρετώντας συμφέροντα και κέρδη, ενώ η συγκέντρωση Μ.Μ.Ε σε ένα πρόσωπο είναι από τα πλέον ανησυχητικά φαινόμενα τηςεποχής.[...]
Κοινός τόπος η μετάλλαξη της πληροφόρησης από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα, η κατεύθυνση προς ένα μοντέλο ομογενοποιημένης ενημέρωσης ως αποτέλεσμα του πλέγματος διαπλοκής πολιτικής εξουσίας, οικονομικών συμφερόντων και δημοσιογραφίας. Κοινή διαπίστωση η ανάγκη ανατροπής του σκηνικού, αυτοεξυγίανσης, αντίστασης στην απαξίωση. Τα Μ.Μ.Ε ως μέσα επικοινωνίας/ενημέρωσης και ως φορείς εξουσίας. Η συζήτηση για τη σχέση Μ.Μ.Ε και εξουσίας κρίνεται σήμερα απαραίτητη.
Το 9ο Πανελλήνιο Δημοσιογραφικό Συνέδριο. Η δημοσιογραφία, μια επικερδής επιχείρηση. Η μετατροπή της πληροφόρησηςσε εμπόρευμα. Άλλωστε, το φαινόμενο της διαπλοκής Μ.Μ.Ε- εξουσίας δεν είναι καινούργιο. “Η μορφή του φαινομένου είναι καινούργια σήμερα καθώς παρατηρείται ένα είδος αναδιανομής στην πίτα της εξουσίας. Οι πολιτικοί χάνουν από το μερίδιό τους, οι επιχειρηματίες κερδίζουν και τα Μέσα ψάχνουν το ρόλο τους. Ρόλος που καθίσταται πολύ σημαντικότερος της συμμετοχής, ειδικά όταν αυτή είναι εξασφαλισμένη”, επισημαίνει ο επικοινωνιολόγος Π. Ματία, τον οποίον επικαλέστηκε ένας από τους συνέδρους. Σε αυτό το σημείο ο ρόλος του δημοσιογράφου αντλεί επιχειρήματα από την ιστορική του αφετηρία αφήνοντας τη μοναδική αχτίδα αισιοδοξίας να λάμψει: Ο λόγος στο όραμα, το ξεβόλεμα, για να ανοίξει ο δρόμος για τους νέους, την αξιοπρέπεια, την υπόμνηση ότι ο δημοσιογράφος είναι φύσει και θέσει αντιεξουσιαστής απέναντι σε κάθε μορφής εξουσία.[...] Η αποστολή του Τύπου είναι “Να βολεύει τους κατατρεγμένους και να κατατρέχει τους βολεμένους”,λέει ένα αμερικάνικο ρητό που επιστράτευσε ένας εισηγητής καλώντας σε μια πορεία ανάκτησης του προθέματος “αντί” από τη Τέταρτη Εξουσία που πήρε αυτήν την ονομασία ακριβώς
γιατί κάποτε δεν ήταν μέρος κανενός εξουσιαστικού τριγώνου, αλλά ακριβώς απέναντι στο τρίπτυχο της τότε έκφρασης του “ευγενών, θρησκείας, απολυταρχίας”.
Ένα παλιό φαινόμενο με νέα μορφή. Να ξαναβρούν οι δημοσιογράφοι και οΤύπος
το ρόλο τους.
Μία συζήτηση για τη σχέση “Εξουσίας και Μ.Μ.Ε”ως μέσων επικοινωνίας/ενημέρωσης και για τα “Μ.Μ.Ε ως φορέα εξουσίας”, είναι κατά βάση μια συζήτηση-αυτοκριτική. Στις σημερινές συνθήκες διαπλοκής αυτή η σχέση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κάλλιστα “τρίγωνο” : “μια χαρούμενη παρέα πολιτικών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων γευματίζει, διασκεδάζει και αποφασίζει στο τρίγωνο των Βερμούδων, Κολωνακίου - Συντάγματος - Μυκόνου, σε μία “παρά φύση” μετάλλαξη κοινωνικής συνύπαρξης, αμοιβαίων συμφερόντων, ταυτόσημης ιδεολογίας”.[...]
Καθώς μάλιστα εκπρόσωποι οργανωμένωνσυμφερόντων που ελέγχουν Μ.Μ.Ε καταφέρνουν να ηγεμονεύσουν και στην πολιτική, όπως πρόσφατα συνέβη στην Ιταλία, για να μην ασχοληθούμε με ταιθαγενή φαινόμενα μεταπήδησης δημοσιογράφων-στελεχών Μ.Μ.Ε στον πολιτικό στίβο (υπουργοποιήσεις,βουλευτικά αξιώματα, δημοτικές υποψηφιότητες), τότε αυτή η συζήτηση δεν είναι μόνο επίκαιρη αλλά και
αναγκαία. Με αυτή την έννοια και η χρησιμότητα του ένατου Πανελλήνιου Δημοσιογραφικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Σαμοθράκη γύρω από τις
προαναφερθείσες θεματικές ενότητες.[...]
Στην πρώτη θεματική ενότητα συζητήθηκε πώς η δημοσιογραφία από λειτούργημα τα τελευταία χρόνια πήρε τη μορφή επιχείρησης, εξυπηρετώντας συμφέροντα και κέρδη, ενώ η συγκέντρωση Μ.Μ.Ε σε ένα πρόσωπο είναι από τα πλέον ανησυχητικά φαινόμενα τηςεποχής.[...]
Κοινός τόπος η μετάλλαξη της πληροφόρησης από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα, η κατεύθυνση προς ένα μοντέλο ομογενοποιημένης ενημέρωσης ως αποτέλεσμα του πλέγματος διαπλοκής πολιτικής εξουσίας, οικονομικών συμφερόντων και δημοσιογραφίας. Κοινή διαπίστωση η ανάγκη ανατροπής του σκηνικού, αυτοεξυγίανσης, αντίστασης στην απαξίωση. Τα Μ.Μ.Ε ως μέσα επικοινωνίας/ενημέρωσης και ως φορείς εξουσίας. Η συζήτηση για τη σχέση Μ.Μ.Ε και εξουσίας κρίνεται σήμερα απαραίτητη.
Το 9ο Πανελλήνιο Δημοσιογραφικό Συνέδριο. Η δημοσιογραφία, μια επικερδής επιχείρηση. Η μετατροπή της πληροφόρησηςσε εμπόρευμα. Άλλωστε, το φαινόμενο της διαπλοκής Μ.Μ.Ε- εξουσίας δεν είναι καινούργιο. “Η μορφή του φαινομένου είναι καινούργια σήμερα καθώς παρατηρείται ένα είδος αναδιανομής στην πίτα της εξουσίας. Οι πολιτικοί χάνουν από το μερίδιό τους, οι επιχειρηματίες κερδίζουν και τα Μέσα ψάχνουν το ρόλο τους. Ρόλος που καθίσταται πολύ σημαντικότερος της συμμετοχής, ειδικά όταν αυτή είναι εξασφαλισμένη”, επισημαίνει ο επικοινωνιολόγος Π. Ματία, τον οποίον επικαλέστηκε ένας από τους συνέδρους. Σε αυτό το σημείο ο ρόλος του δημοσιογράφου αντλεί επιχειρήματα από την ιστορική του αφετηρία αφήνοντας τη μοναδική αχτίδα αισιοδοξίας να λάμψει: Ο λόγος στο όραμα, το ξεβόλεμα, για να ανοίξει ο δρόμος για τους νέους, την αξιοπρέπεια, την υπόμνηση ότι ο δημοσιογράφος είναι φύσει και θέσει αντιεξουσιαστής απέναντι σε κάθε μορφής εξουσία.[...] Η αποστολή του Τύπου είναι “Να βολεύει τους κατατρεγμένους και να κατατρέχει τους βολεμένους”,λέει ένα αμερικάνικο ρητό που επιστράτευσε ένας εισηγητής καλώντας σε μια πορεία ανάκτησης του προθέματος “αντί” από τη Τέταρτη Εξουσία που πήρε αυτήν την ονομασία ακριβώς
γιατί κάποτε δεν ήταν μέρος κανενός εξουσιαστικού τριγώνου, αλλά ακριβώς απέναντι στο τρίπτυχο της τότε έκφρασης του “ευγενών, θρησκείας, απολυταρχίας”.
Ένα παλιό φαινόμενο με νέα μορφή. Να ξαναβρούν οι δημοσιογράφοι και οΤύπος
το ρόλο τους.
Ιωάννα Σωτήρχου εφημ. “Ελευθεροτυπία”
(άρθρο ελαφρά διασκευασμένο
από τον ημερήσιο τύπο)
Ασκήσεις:
1. Να γράψετε περίληψη 100 περίπου λέξεων. (μονάδες 25)
2. Η αποστολή του Τύπου είναι “να βολεύει τους κατατρεγμένους και να κατατρέχει τους
βολεμένους”. Να εξηγήσετε το νόημα της φράσης σε μια παράγραφο 10 περίπου σειρών.
(μονάδες 10)
3. Στις τρεις πρώτες παραγράφους του κειμένου να διακρίνετε το σχόλιο της δημοσιογράφου και να προσδιορίσετε αν αυτό είναι ευδιάκριτο ή συνυφαίνεται με την ανακοίνωση του γεγονότος. (μονάδες 10)
4. αυτοκριτική, ταυτόσημη, ιθαγενή, επίκαιρη, λειτούργημα, μετάλλαξη, διαπλοκής,
απαξίωση, αναδιανομής, υπόμνηση: να δώσετε συνώνυμα των παραπάνω λέξεων.
(μονάδες 10)
5. Στο κείμενο αναφέρεται πως τα Μ.Μ.Ε δεν ανταποκρίνονται σήμερα στο ρόλο τους.
Αφού προσδιορίσετε αυτό το ρόλο, να ανιχνεύσετε τους λόγους που οδήγησαν στον
αποπροσανατολισμό των Μ.Μ.Ε και να προτείνετε λύσεις. (500 λέξεις)
(μονάδες 400)
(άρθρο ελαφρά διασκευασμένο
από τον ημερήσιο τύπο)
Ασκήσεις:
1. Να γράψετε περίληψη 100 περίπου λέξεων. (μονάδες 25)
2. Η αποστολή του Τύπου είναι “να βολεύει τους κατατρεγμένους και να κατατρέχει τους
βολεμένους”. Να εξηγήσετε το νόημα της φράσης σε μια παράγραφο 10 περίπου σειρών.
(μονάδες 10)
3. Στις τρεις πρώτες παραγράφους του κειμένου να διακρίνετε το σχόλιο της δημοσιογράφου και να προσδιορίσετε αν αυτό είναι ευδιάκριτο ή συνυφαίνεται με την ανακοίνωση του γεγονότος. (μονάδες 10)
4. αυτοκριτική, ταυτόσημη, ιθαγενή, επίκαιρη, λειτούργημα, μετάλλαξη, διαπλοκής,
απαξίωση, αναδιανομής, υπόμνηση: να δώσετε συνώνυμα των παραπάνω λέξεων.
(μονάδες 10)
5. Στο κείμενο αναφέρεται πως τα Μ.Μ.Ε δεν ανταποκρίνονται σήμερα στο ρόλο τους.
Αφού προσδιορίσετε αυτό το ρόλο, να ανιχνεύσετε τους λόγους που οδήγησαν στον
αποπροσανατολισμό των Μ.Μ.Ε και να προτείνετε λύσεις. (500 λέξεις)
(μονάδες 400)
Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010
Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010
Κάποτε ο Οδυσσέας είχε σύντροφο τον Καραγκιόζη...
Οι παραμυθοσαλάτες και η μίξη ηρώων από διαφορετικές ιστορίες και εποχές είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τεχνάσματα της σύγχρονης μετα- μυθοπλασίας, μέσο άσκησης κριτικής και διακριτικής παρωδιοποίησης τόσο των μυθικών ηρώων, όσο και της επικαιρότητας.Ο Καραγκιόζης - το alter Ego του νεοέλληνα- συντροφεύει τον Οδυσσέα - το αρχετυπικό, ελληνικό ηρωικό πρότυπο- στο ταξίδι του νόστου και η παρουσία του προσδίδει στην Οδύσσεια, ένα τόνο ανεμελιάς και αρκετή δόση χιούμορ.
Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010
άσκηση συμπλήρωσης κενών για τη Γαλλική Επανάσταση
Σάββατο 13 Νοεμβρίου 2010
ΟΙ ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΣΕ ΚΟΜΙΚΣ
Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟ ΥΨΗΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ...Η ΜΑΛΛΟΝ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΤΑΝ ΚΑΙ ΜΕ ΧΙΟΥΜΟΡ!!!
http://www.scribd.com/doc/1029063/-
http://www.scribd.com/doc/3850864/-
ΚΟΜΙΚΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ
ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΟΥΛΑ, ΧΑΡΑ ΚΟΣΕΓΙΑΝ
www.kritiki.gr
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ
ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Διδακτικές προτάσεις-
Παιδαγωγικές προεκτάσεις
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΤΑΣΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΟΥΛΑ, ΧΑΡΑ ΚΟΣΕΓΙΑΝ
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζουμε τρόπους επίτευξης
συγκεκριμένων διδακτικών στόχων με όχημα τα κόμικς,
τα πλέον δημοφιλή αναγνώσματα στο νεανικό κοινό.
H πολυεπίπεδη και άνευ προηγουμένου μεταμόρφωση
που λαμβάνει χώρα σε όλους τους τομείς της
κοινωνικής και πολιτισμικής μας πραγματικότητας,
εγείρει τεράστιες προκλήσεις στην εκπαίδευση και
επιτάσσει την αναβάθμιση των διδακτικών μεθόδων. Το
«Νέο Σχολείο Δημιουργικής Μάθησης» επαγγέλλεται
μια μαθητοκεντρική διδακτική διαδικασία, η οποία στο
πνεύμα του πολυγραμματισμού, της διαθεματικότητας
και του πλουραλισμού θα προωθεί τον στοχαστικό
διάλογο και θα υπηρετεί την κριτική σκέψη.
Ανάμεσα στα ποικίλα μέσα που επιστρατεύονται για
τον παραπάνω σκοπό, προτείνονται και τα κόμικς. Η
αξιοποίηση των κόμικς στην εκπαίδευση ανανεώνει
το παρωχημένο οπλοστάσιο των διδακτικών μεθόδων,
εξασφαλίζει τη θετική ανταπόκριση των μαθητών και
εντέλει γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στη ζωή εντός και
εκτός σχολείου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΟΥΛΑ
Αρχαία τραγωδία και παιδί
Όροι πρόσληψης και διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης
στη μεταπολεμική Ελλάδα
Σειρά: Επιστημονική βιβλιοθήκη
Πρόλογος: Αλεξάνδρα Ζερβού
Σελ: 384, ISBN: 9789602186831
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Αντιγόνη, Ιφιγένεια, Προμηθέας, Άλκηστη και μια χούφτα ακόμα τραγικών
ηρώων συνθέτουν τον πυρήνα της συλλογικής μας μνήμης και στοιχειώνουν
το φαντασιακό μας. Το κύρος των αρχαίων τραγωδιών ως αυθεντικών
μνημείων ελληνικότητας, τις μετέτρεψε σε στυλοβάτες του «ιερού σκοπού»
της εθνικής διαπαιδαγώγησης και του δόγματος της πολιτισμικής μας
συνέχειας. Στο πλαίσιο αυτό, οι διακυμάνσεις και παραλλαγές της πρωτεϊκής
ουσίας της ελληνικότητας μεταξύ των δύο πόλων, του ψευδοδιλήμματος
παράδοση ή μοντερνισμός, καθόριζαν και τους όρους πρόσληψης των
τραγικών μας μύθων.
Μέσα από την επαγγελματική παραστασιογραφία, την εκπαιδευτική της χρήση
ή το παιδικό ανάγνωσμα, η αρχαία τραγωδία επιχείρησε να σφυρηλατήσει μια
ιδανική και αψεγάδιαστη εθνική ταυτότητα και να συμβάλει στην εθνική
συναίνεση – ευσεβή πόθο των κυβερνήσεων μετά τον Εμφύλιο.
Στο πεδίο του παιδικού βιβλίου, οι διασκευές των αρχαίων τραγωδιών
μεταστοιχείωναν τα «πατροπαράδοτα» πρωτότυπα σε προπαγανδιστικά
κείμενα, διατηρώντας μια μακρινή μόλις, καταγωγική σχέση μαζί τους. Άλλοτε
απερίφραστα κι άλλοτε συγκαλυμμένα, απορροφούσαν στοιχεία από το
πολιτισμικό τους συγκείμενο (εθνικοφροσύνη, χριστιανική σωτηριολογία,
λαϊκιστικό ιδεολόγημα της «ψυχής του λαού»…), επιχειρώντας έτσι
συστηματικά τη νοηματοδότηση του ακλεούς πολιτικού παρόντος διά του
ένδοξου παρελθόντος.
Η Ευαγγελία Μουλά εξετάζει το θέμα των χρήσεων και των καταχρήσεων της
αρχαίας παράδοσης, της εκάστοτε πρόσληψής της, ακόμα και της ιδεολογικής
εκμετάλλευσής της σ’ ένα βιβλίο γραμμένο με τόλμη, θέτοντας καίρια και
διαχρονικά ερωτήματα τα οποία δεν επιδέχονται μονολιθικές ή απόλυτες
απαντήσεις.
ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Η Ευαγγελία Μουλά είναι φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση με
μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στην παιδική λογοτεχνία. Το
ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν στη μελέτη ζητημάτων ιδεολογίας και
στερεοτύπων στην παιδική λογοτεχνία και στην εφαρμογή καινοτόμων
προτάσεων στη διδακτική της λογοτεχνίας με την παράλληλη εισαγωγή και
αξιοποίηση ευρύτερων πολιτισμικών κειμένων στο ομόλογο μάθημα. Έχει
συμμετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια, ενώ κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε
συλλογικούς τόμους και σε ποικίλα επιστημονικά περιοδικά, φιλολογικού,
εκπαιδευτικού ή κριτικού περιεχομένου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό
(Φιλολογική, Φιλόλογος, Σύγκριση, Κείμενα, Διαδρομές, Άνευ, Νέα Παιδεία,
International Journal of Humanities κ.ά.).
Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010
ΕΚΘΕΣΗ- ΕΚΦΡΑΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ : ΕΚΘΕΣΗ – ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ : Η ΠΕΙΘΩ
Α . ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ
1 . Τρόποι πειθούς 2 . Μέσα πειθούς
α) Επίκληση στη λογική : Επιχειρήματα : είναι μια ή περισσότερες προτάσεις(προκείμενες) που χρησιμεύουν ως βάση για την αποδοχή μιας άλλης πρότασης(συμπέρασμα), η οποία ακολουθεί λογικά τις προκείμενες
Τεκμήρια : είναι τα συγκεκριμένα στοιχεία που χρησιμοποιούνται από τον πομπό για την υποστήριξη της θέσης του.
Είδη τεκμηρίων :
Παραδείγματα, Αλήθειες, Γεγονότα, Στατιστικά στοιχεία, Αυθεντίες κτλ
β) Επίκληση στο συναίσθημα : Αφήγηση – Περιγραφή – Χιούμορ – Ειρωνεία – Φορτισμένο λεξιλόγιο – Χρήση Υποτακτικής ή Προστακτικής- Ασύνδετο σχήμα
Μορφές κατάχρησης :
Κινδυνολογία, Προπαγάνδα, Εκμετάλλευση προκαταλήψεων δέκτη κτλ
γ) Επίκληση στην αυθεντία : Χρησιμοποιείται κυρίως στον επιστημονικό λόγο, αλλά και στο δοκίμιο, το άρθρο, το κήρυγμα κτλ
Προϋποθέσεις για την ορθή χρήση :
α . να μη γίνεται κατάχρησή της
β . να μη χρησιμοποιείται για να καλυφθεί η έλλειψη επιχειρημάτων
γ . να γίνεται αναφορά σε αυθεντίες ειδικές μόνο στο συγκεκριμένο θέμα
δ) Επίκληση στο ήθος του πομπού : Χρησιμοποιείται κυρίως στον πολιτικό λόγο. Ο πομπός, για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του δέκτη, μιλά σε πρώτο πρόσωπο και επιχειρεί :
α . να διατυπώσει αξιόπιστο λόγο
β . χρησιμοποιεί λέξεις που δηλώνουν αρετές, προβάλλει τις επιλογές και τις αποφάσεις του
ε) Επίθεση στο ήθος του αντιπάλου : Χρησιμοποιείται κυρίως στον πολιτικό λόγο. Ο πομπός, αντί να κρίνει τα επιχειρήματα του αντιπάλου του ασκεί κριτική :
α . στο χαρακτήρα του αντιπάλου
β . στην ιδιωτική του ζωή (λασπολογία)
2 . Είδη συλλογισμών – συμπεράσματα στα οποία οδηγούν
α) ως προς την πορεία της σκέψης :
1 . Παραγωγικοί : - Από μια γενική και αφηρημένη αρχή καταλήγουμε σε κάτι ειδικό.
- Οδηγεί σε βέβαια συμπεράσματα.
2 . Επαγωγικοί : - Από ειδικές, συγκεκριμένες διαπιστώσεις καταλήγουμε σε μια γενική αρχή.
- Ατελής επαγωγή : οδηγεί σε πιθανά συμπεράσματα .
- Τέλεια επαγωγή : οδηγεί σε βέβαια συμπεράσματα.
3 . Αναλογικοί : - Από μια ειδική διαπίστωση καταλήγουμε πάλι σε μια ειδική διαπίστωση.
- Οδηγεί πάντα σε πιθανά συμπεράσματα.
β) ως προς τις προκείμενες :
1 . Κατηγορικός : ο συλλογισμός του οποίου οι προκείμενες είναι κατηγορικές προτάσεις, δηλ. το Υποκείμενό τους συνδέεται με το κατηγορούμενο μέσω ενός συνδετικού ρήματος
2 . Υποθετικός : ο συλλογισμός του οποίου η μία ή και οι δύο προκείμενες είναι υποθετικές προτάσεις.
3 . Διαζευκτικός : ο συλλογισμός του οποίου μια τουλάχιστον προκείμενη είναι διαζευκτική πρόταση
3 . Η αξιολόγηση του επιχειρήματος
Αξιολόγηση επιχειρήματος : είναι ο έλεγχος της αλήθειας και της εγκυρότητας των προκειμένων και του συμπεράσματός του.
Ορθό επιχείρημα = Έγκυρο + Αληθές
Ορθό επιχείρημα = Απόδειξη
Έγκυρο επιχείρημα : - Είναι αυτό στο οποίο οι προκείμενες οδηγούν με λογική αναγκαιότητα στο συμπέρασμα, ακολουθώντας τους καθορισμένους κανόνες της λογικής.
- η εγκυρότητα εξαρτάται από τη μορφή του επιχειρήματος.
Αληθές επιχείρημα : - Είναι αυτό στο οποίο οι προκείμενες και το συμπέρασμα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, υπάρχει δηλαδή νοηματική σχέση των προκειμένων και του συμπεράσματος με την πραγματικότητα.
- Η αλήθεια εξαρτάται από το περιεχόμενο του επιχειρήματος
- Οι προκείμενες πρέπει να είναι γενικά αποδεκτές αλήθειες.
- Ένα επιχείρημα που βασίζεται μόνο σε προσωπικές γνώμες δεν έχει απόλυτη ισχύ
Είδος
|
Τι ελέγχουμε και γιατί
|
Παραγωγικός
|
Ελέγχουμε την αλήθεια της γενικής αρχής, κρίσης κτλ στην οποία στηρίζεται.
|
Επαγωγικός :
1 . Γενίκευση
2 . Αίτιο- αποτέλεσμα
3 . Αναλογία
|
- Επιτρεπτή ή βεβιασμένη γενίκευση ; (βεβιασμένη γενίκευση = προκαταλήψεις)
- Η σχέση αιτίου – αποτελέσματος είναι λογική ή απλώς χρονολογική;
(χρονολογική σχέση = προλήψεις)
- Μήπως μια μερικότερη αιτία προβάλλεται ως μοναδική ; (= υπεραπλούστευση)
- Είναι η αιτία επαρκής (= αυτή και μόνο φτάνει για να προκύψει το αποτέλεσμα)
ή / και αναγκαία (= το αποτέλεσμα δεν προκύπτει χωρίς αυτή) ;
- Κυριολεκτική : οι ομοιότητες ανάμεσα στα συγκρινόμενα αντικείμενα είναι επαρκείς σε αριθμό και σχετικές με το θέμα ;
- Μεταφορική : Συνήθως απευθύνεται στο συναίσθημα και επιχειρεί να παραπλανήσει. Σπάνια έχει αποδεικτική αξία λογικού επιχειρήματος
|
Υποθετικός
|
Δεν είναι έγκυρος :
α . αν συμβαίνει «άρση της υπόθεσης» π.χ. «Αν είμαι πρόεδρος, είμαι διάσημος. Δεν είμαι πρόεδρος, άρα δεν είμαι διάσημος»
β . αν συμβαίνει «θέση της απόδοσης» π.χ. «Αν είμαι πρόεδρος, είμαι διάσημος. Είμαι διάσημος, άρα είμαι πρόεδρος»
|
Διαζευκτικός
|
Είναι άκυρος, όταν :
- εγκλωβίζει τη διάζευξη σε ορισμένες μόνο λύσεις
- αποσιωπά τις υπόλοιπες για να αποσπάσει την επιθυμητή απάντηση
|
Παραλογισμοί
Είναι τα συλλογιστικά σχήματα που, ενώ αντιβαίνουν στον ορθό λόγο και δεν έχουν αποδεικτική αξία, μπορούν να παραπλανήσουν, γιατί εξωτερικά παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με τους έγκυρους συλλογισμούς.
Σοφίσματα
Είναι οι παραλογισμοί που οφείλονται σε πρόθεση εξαπάτησης, σε λογική παγίδα που στήνει ο πομπός στο δέκτη.
4 . Αξιολόγηση τεκμηρίων
Τα τεκμήρια που στηρίζουν ένα επιχείρημα, για να είναι αξιόπιστα, πρέπει να είναι επεξεργασμένα επιστημονικά, στατιστικά στοιχεία ή γενικά αποδεκτές αλήθειες. Σε διαφορετική περίπτωση μπορούν να παραπλανήσουν όπως οι παραλογισμοί ή τα σοφίσματα.
Β . ΜΟΡΦΕΣ ΠΕΙΘΟΥΣ
1. Η πειθώ στη διαφήμιση
α) Τρόποι πειθούς Μέσα πειθούς
1 . Επίκληση στη λογική : α . Συνειρμός ιδεών
β . Αναλυτική περιγραφή και επίδειξη των ιδιοτήτων του προϊόντος
γ . επιχειρήματα υπέρ του προϊόντος, σοφιστικά τεχνάσματα
2 . Επίκληση στο συναίσθημα : φόβο, ενοχές, επιθυμίες, σεξουαλικότητα, ανάγκη καταξίωσης κτλ
π.χ. «Keep walking»
3 . Επίκληση στην αυθεντία : παρουσιάζει το προϊόν ένας ειδικός, ένας επιστήμονας, ένα δημοφιλές πρόσωπο
4 . Λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός : π.χ. «Μια γυναίκα με πάθος : εσύ», «Loreal γιατί σας αξίζει», «Είσαι γυναίκα ; Τόσο το καλύτερο !»: λειτουργεί δεσμευτικά για το δέκτη
β) Η γλώσσα της διαφήμισης
1 . Λεκτικός πληθωρισμός με αποτέλεσμα την ακυριολεξία και την ασάφεια
2 . Κατάχρηση επιθέτου και επιρρήματος, κυρίως στον υπερθετικό βαθμό
3 . Εκφράσεις εντυπωσιασμού
4 . Συνθηματικός τόνος
2 . Η πειθώ στον πολιτικό λόγο
Στόχος
|
Τρόποι πειθούς
|
Μέσα πειθούς
|
Αποτέλεσμα
|
Να πειστεί ο δέκτης, ώστε :
α . να πάρει κάποιες αποφάσεις
β . να προβεί σε κάποια ενέργεια
|
Επίκληση στη λογική
|
1 . επιχειρήματα – συλλογισμοί
2 . τεκμήρια
|
1 . ενεργοποίηση της κριτικής του δέκτη
2 . ο δέκτης αντιλαμβάνεται ότι η απόφασή του είναι σύμφωνη με :
- τα προσωπικά του συμφέροντα και
- τα συμφέροντα του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου
|
Επίκληση στο συναίσθημα
|
α . κινδυνολογία, λασπολογία, λαϊκισμός
β . προπαγάνδα, η οποία χαρακτηρίζεται από :
1 . μεγαλοστομία (βεβαιωτική, δεοντολογική, θαυμαστική διατύπωση)
2 . χρήση λέξεων – αξιών (πατρίδα, εθνική ασφάλεια, λαός, ανθρώπινα δικαιώματα) που επιβάλλονται με το συναισθηματικό τους βάρος και παγιδεύουν το δέκτη
|
Ο δέκτης :
- παραπλανάται
- εκφοβίζεται
- παρεμποδίζεται να ελέγξει λογικά τον πομπό
|
3 . Η πειθώ στον επιστημονικό λόγο
Στόχος
|
Τρόποι πειθούς
|
Μέσα πειθούς
|
- να περιγράψει
- να ερμηνεύσει
- να αποδείξει
|
Επίκληση στη λογική
|
1. Επιχειρήματα, συλλογισμοί.
2. Επαρκής τεκμηρίωση των θέσεων με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα
3. Αυστηρή λογική οργάνωση.
4. Κριτική στάση απέναντι στη βιβλιογραφία.
5. Απρόσωπο, αντικειμενικό ύφος, επιδίωξη αντικειμενικότητας.
6. Αναφορική λειτουργία της γλώσσας.
7. Χρήση επιστημονικής ορολογίας.
8. Χρήση λέξεων που δηλώνουν την ακριβή στάση του συγγραφέα (π.χ. ασφαλώς, συχνά, δυνατόν να κτλ).
|
ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΟΚΙΜΙΟ – ΑΡΘΡΟ – ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ
1 . Πώς αναγνωρίζουμε ένα αποδεικτικό δοκίμιο ;
α) Θέματα δοκιμίου : θέματα αισθητικής, κριτικής, κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά, επιστημονικά.
β) Απευθύνεται : Σε ένα πλατύ, καλλιεργημένο και όχι εξειδικευμένο κοινό.
γ) Στόχοι δοκιμιογράφου : 1. Να εκλαϊκεύσει, να δώσει δημοσιότητα στις απόψεις του, να κάνει μια ιδεολογική κατάθεση σε επικίνδυνα και ριψοκίνδυνα θέματα
2. Να εκφράσει τις εμπειρίες και τα προσωπικά βιώματά του
3. Να διδάξει, όχι με σωφρονιστική πρόθεση, όπως το κήρυγμα, αλλά με την έννοια ότι :
- πλουτίζει τις γνώσεις,
- οξύνει την κρίση,
- καλλιεργεί την ευαισθησία
4. Δεν επιδιώκει να επηρεάσει εύκολα και άμεσα τον αναγνώστη (όπως ο πολιτικός ή ο εκκλησιαστικός λόγος), αλλά να τον προβληματίσει.
4. Να επικοινωνήσει με τον αναγνώστη
5. Να τέρψει και ενδεχομένως να πείσει τον αναγνώστη
δ) Τρόποι / μέσα πειθούς : Το αποδεικτικό δοκίμιο χρησιμοποιεί τρόπους και μέσα που εξασφαλίζουν την επιτυχία των σκοπών του δοκιμιογράφου, δηλαδή την αποτελεσματικότητά του ως κειμένου. Συγκεκριμένα :
1. Έχει μέση έκταση, είναι εύληπτο και καλογραμμένο
2. Προσεγγίζει ένα θέμα χωρίς να το εξαντλεί
3. Κινείται μεταξύ επιστήμης και λογοτεχνίας(= «υβρίδιο»)
4. Εκθέτει, διασαφηνίζει και υποστηρίζει τις ιδέες του με
επιχειρήματα, τεκμήρια, παραδείγματα
5. Δε δογματίζει
6. Θεωρεί τα πάντα σε εξέλιξη
7. Δεν εξάγει οριστικά συμπεράσματα
ε) Γλώσσα / Ύφος : Η γλώσσα του αποδεικτικού δοκιμίου εξασφαλίζει την επιτυχία των σκοπών του και το ύφος του ποικίλλει από δοκιμιογράφο σε δοκιμιογράφο (άλλοι δοκιμιογράφοι ακολουθούν πιο επιστημονικό ύφος και άλλοι πιο λογοτεχνικό). Συγκεκριμένα :
1. Κυριαρχεί η αναφορική λειτουργία της γλώσσας, όπως στον επιστημονικό λόγο
2. Χρησιμοποιεί τεχνικές ομαλής μετάβασης και συνοχής (διαρθρωτικές λέξεις κτλ)
3. Χρησιμοποιεί λέξεις που φανερώνουν την οπτική γωνία του συγγραφέα
π.χ. εξετάζει ένα θέμα από «πολιτική», «κοινωνική» και «πολιτιστική» άποψη
4. Στη σύνταξη : κυριαρχεί η υποταγμένη σύνταξη (δευτερεύουσες προτάσεις) γιατί με αυτή δηλώνεται η λογική σχέση μεταξύ των νοημάτων του.
5. Στο λεξιλόγιο : χρησιμοποιείται αφηρημένο λεξιλόγιο
6. Υπάρχει κάποια προφορικότητα στην έκφραση και οικειότητα στο ύφος με τη χρήση :
- α΄ ενικού, α΄ πληθυντικού
- διαλόγου, ερωτήσεων
- επεξηγήσεων, παραδειγμάτων, διασαφήσεων
- φορτισμένου λεξιλογίου
- μεταφορικού και εικονοπλαστικού λόγου
- κατάλληλων ρημάτων, επιθέτων, κτλ
στ) Δομή : 1 . Πρόλογος : θέμα, κατευθυντήρια ή κύρια ιδέα / θέση του συγγραφέα
2 . Κύριο μέρος : διασαφηνίζει, αποδεικνύει τη θέση του
3 . Επίλογος : συμπυκνώνει, επανεκθέτει τη θέση του
2 . Πώς αναγνωρίζουμε ένα δοκίμιο στοχασμού ;
1. Ο συγγραφέας αντιμετωπίζει το πρόβλημα που τον απασχολεί από καθαρά προσωπική, υποκειμενική σκοπιά
2. Υπάρχει ένα κεντρικό θέμα, αλλά οι επιμέρους ιδέες συνδέονται με αυτό συνειρμικά και διαισθητικά
3. Χρησιμοποιούνται εικόνες και σύμβολα με τα οποία υποβάλλονται ορισμένα νοήματα.
Από την άποψη αυτή στο στοχαστικό δοκίμιο υπάρχει κάποια απόπειρα πειθούς.
4. Γίνεται χρήση της ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας.
3 . Πώς ξεχωρίζουμε ένα άρθρο από ένα δοκίμιο ;
α . Το άρθρο έχει επικαιρικό χαρακτήρα ενώ το δοκίμιο δεν έχει.
Ακόμα και όταν αφορμάται από ένα επίκαιρο γεγονός, το ανάγει στο γενικό.
β . Το δοκίμιο κινείται ανάμεσα στην επιστήμη και στη λογοτεχνία
ενώ το άρθρο κινείται στο χώρο της ερμηνευτικής δημοσιογραφίας.
γ . Το δοκίμιο χαρακτηρίζεται από προσωπικό και οικείο τόνο
ενώ στο άρθρο κυριαρχεί η αναφορική λειτουργία της γλώσσας.
δ . Διαφέρουν στην έκταση : το άρθρο είναι συντομότερο.
ε . Στο άρθρο δηλώνεται το έντυπο και ο χρόνος δημοσίευσής του.
στ . Ομοιότητα : Το ύφος και ο εννοιολογικός εξοπλισμός μερικών άρθρων τα κάνει να θεωρούνται δοκίμια.
4 . Πώς ξεχωρίζουμε μια επιφυλλίδα από ένα άρθρο ή ένα δοκίμιο ;
α. Η επιφυλλίδα έχει πολλά κοινά σημεία με το δοκίμιο :
1. Θέματα : Φιλολογικά, επιστημονικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά, πολιτικά
2. Ξεκινά από ένα θέμα επίκαιρου χαρακτήρα, αλλά προχωρεί σε παρατηρήσεις διαχρονικού χαρακτήρα και γενικότερου ενδιαφέροντος
β. Η επιφυλλίδα αποτελεί ένα είδος σύντομου άρθρου, γραμμένο από πρόσωπο ειδικό στο θέμα. Αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων ότι δηλώνεται το έντυπο και ο χρόνος δημοσίευσής της.
5 . Πώς ξεχωρίζουμε μια πραγματεία από ένα δοκίμιο ;
1. Η πραγματεία επιχειρεί μια διεξοδική, συστηματική παρουσίαση ενός θέματος, επιδιώκοντας να το εξαντλήσει από όλες τις πλευρές του. Γι’ αυτό :
α) έχει μεγάλη έκταση.
β) τεκμηριώνει σχολαστικά κάθε άποψη που υποστηρίζει.
γ) παραπέμπει διαρκώς στη σχετική βιβλιογραφία.
2. Το δοκίμιο επιχειρεί απλώς να προσεγγίσει ένα θέμα, χωρίς να το εξαντλεί. Γι’ αυτό :
α) έχει μέση έκταση
β) γράφεται με βάση τη γενικότερη πνευματική καλλιέργεια του συγγραφέα του.
6 . Πώς ξεχωρίζουμε ένα δοκίμιο με στοιχεία ημερολόγιου ;
α . Το ημερολόγιο :
- καταγράφει σκέψεις, συναισθήματα και γεγονότα της προσωπικής ζωής
- αλλά και ευρύτερου ενδιαφέροντος
- έχει ημερομηνία, τόπο, ακόμη και ώρα
β . Στο δοκίμιο με στοιχεία ημερολογίου ο συγγραφέας δεν καταγράφει πράξεις της ζωής του, αλλά :
- την πνευματική του πορεία
- την πορεία του στοχασμού του
- τον εσωτερικό του κόσμο
7 . Πώς ξεχωρίζουμε ένα δοκίμιο με στοιχεία συνομιλίας ;
Το δοκίμιο με στοιχεία συνομιλίας :
1. Είναι γραμμένο περισσότερο για να ακουστεί παρά για να διαβαστεί, όπως μια ομιλία σε κοινό.
2. Προσκαλεί τον αναγνώστη να προσθέσει τους δικούς του προβληματισμούς.
3. Αποτελεί συνομιλία του δοκιμιογράφου με τον εαυτό του.
4. Κυριαρχεί το α΄ ενικό, ενώ συναντάμε και το α΄ πληθυντικό ή το β΄ ενικό.
8 . Πώς ξεχωρίζουμε ένα δοκίμιο με στοιχεία επιστολής ;
Το θέμα του αφορά ζητήματα τέχνης, κριτικής, πολιτισμού, κοινωνικά, πολιτικά κτλ.
Ωστόσο, είναι γραμμένο πολύ πιο ελευθέρα από το δοκίμιο, αφού ο συγγραφέας :
1. εκφράζεται σε α΄ πρόσωπο και δίνει την εντύπωση συνομιλίας με ένα φίλο
2. περιπλανάται ελεύθερα από το ένα θέμα στο άλλο
3. αυτοσχεδιάζει
4. κάνει προσωπική ιδεολογική κατάθεση ή εξομολόγηση
1 . Ποιοι τρόποι πειθούς χρησιμοποιούνται παρακάτω ;
- Κύριοι ένορκοι ! Τη στιγμή που θα δίνεται την ψήφο σας για την τύχη των κατηγορουμένων, τη στιγμή εκείνη την ιερή, θυμηθείτε : Η Ιστορία σας κρίνει !
- Σε ό,τι με αφορά, συναισθάνομαι τις βαριές ευθύνες που πέφτουν στους ώμους των πολιτικών ανδρών της χώρας. Δεν έρχομαι ως αρχηγός ενός νέου κόμματος. Έρχομαι απλώς ως σημαιοφόρος νέων πολιτικών ιδεών, και κάτω από τη σημαία αυτή καλώ όλους εκείνους που συμμερίζονται τις ιδέες αυτές.
2 . Αντιστοιχείστε τους περιγραφικούς με τους μονολεκτικούς ορισμούς
Α . Περιγραφικός ορισμός
|
Β. Μονολεκτικός
| |
1 . Κείμενο που δημοσιεύεται στον τύπο και ασχολείται με ζητήματα γενικότερου φιλολογικού ενδιαφέροντος
2 . Κείμενο που εκφράζει ελεύθερη περιδιάβαση στο χώρο των ιδεών, έχει χαλαρή δομή και συνειρμικό λόγο
3 . Κείμενο εύθυμο, χιουμοριστικό, που δημοσιεύεται στον τύπο
4 . Κείμενο που καταγράφει σε καθημερινή βάση προσωπικές και κοινωνικές εμπειρίες
5 . Κείμενο που πραγματεύεται θέμα της επικαιρότητας και δημοσιεύεται στον τύπο
6 . Κείμενο με σαφές θεματικό κέντρο και ξεκάθαρη δομή που επιδιώκει να εκφράσει γνώμη σε θέμα γενικού ενδιαφέροντος
7 . Κείμενο που ασχολείται πολύπλευρα και ολοκληρωμένα με εξειδικευμένο αντικείμενο
|
α . Χρονογράφημα
β . Αποδεικτικό δοκίμιο
γ . Δοκίμιο στοχασμού
δ . Άρθρο
ε . Επιφυλλίδα
| |
3. Να αντιστοιχήσετε τους όρους της στήλης Α με τη σύντομη απόδοσή τους στη στήλη Β
Στήλη Α
|
Στήλη Β
|
1. Σόφισμα
2. Παραλογισμός
3. Ψευδές επιχείρημα
4. Άκυρο επιχείρημα
5. Εσφαλμένο επιχείρημα
6. Απόδειξη
|
α. Συμπέρασμα που ανατρέπεται από την πραγματικότητα
β. Συλλογισμός που προσφέρει ορθό επιχείρημα
γ. Συμπέρασμα που προκύπτει αυθαίρετα, ανεξάρτητα από τις προκείμενες και διαψεύδεται από την πραγματικότητα
δ. Συλλογισμός που καταλήγει σκόπιμα σε εσφαλμένο συμπέρασμα
ε. Συλλογισμός που καταλήγει σε εσφαλμένο συμπέρασμα
στ. Συμπέρασμα που απορρέει αυθαίρετα, χωρίς λογική αναγκαιότητα παραβιάζοντας τις προκείμενες
|
4 . Σημειώστε Χ στη σωστή απάντηση
α. Οι συλλογισμοί αιτιότητας είναι :
1. παραγωγικοί __
2. επαγωγικοί __
β. Οι επαγωγικοί συλλογισμοί κατευθύνονται :
1. από το γενικό στο ειδικό __
2. από το ειδικό στο γενικό __
γ. Οι αναλογικοί συλλογισμοί είναι :
1. συλλογισμοί αιτιότητας __
2. συλλογισμοί μεταφορικοί ή κυριολεκτικοί __
|
δ. Οι συλλογισμοί γενίκευσης είναι :
1. παραγωγικοί__
2. επαγωγικοί __
ε. Τα σοφίσματα είναι :
1. παραλογισμοί__
2. τεκμήρια __
|
ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ
1 . Ερωτήσεις για τη συνοχή του κειμένου :
α) Ποια νοηματική σχέση εκφράζει η χρήση καθεμιάς από τις Χ1 , Χ2 .... λέξεις ;
β) Πώς εξασφαλίζετε η συνοχή μεταξύ των Χ1 , Χ2 .... παραγράφων του κειμένου ;
α) νοηματική σχέση à διαρθρωτικές λέξεις
β) συνοχή à διαρθρωτικές λέξεις + αντωνυμίες + επανάληψη λέξης + νοηματική συγγένεια
Νοηματική σχέση
|
Διαρθρωτικές λέξεις
|
Αντίθεση
|
αλλά, όμως, ωστόσο, αντίθετα, εντούτοις, παρόλα αυτά, μολονότι, αν και
|
Αίτιο – Αποτέλεσμα
|
εξαιτίας, επειδή, γιατί κτλ
|
Χρονική σχέση
|
αρχικά, στη συνέχεια, πρώτα, ύστερα κτλ
|
Όρος ή προϋπόθεση
|
αν, εκτός αν, σε περίπτωση που κτλ
|
Επεξήγηση
|
λόγου χάρη, για παράδειγμα, δηλαδή, με άλλα λόγια, ειδικότερα, συγκεκριμένα κτλ
|
Έμφαση
|
το κυριότερο, πρέπει ακόμη να σημειωθεί, ιδιαίτερα σημαντικό είναι κτλ
|
Προσθήκη
|
ακόμη, επίσης, έπειτα, εκτός απ’ αυτό κτλ
|
Απαρίθμηση
|
πρώτο, δεύτερο, καταρχάς, τελικά, κτλ
|
Συμπέρασμα
|
λοιπόν, τελικά, ανακεφαλαιώνοντας, συνοψίζοντας, συμπερασματικά καταλήγουμε κτλ
|
2 . Σύνταξη παραγράφου
Η άσκηση αυτή δίνεται συνήθως με τις εξής μορφές :
Περίπτωση α : Σε µια παράγραφο 70-80 λέξεων να διατυπώσετε την άποψή σας για το περιεχόµενο του παρακάτω αποσπάσµατος ...
Η εκφώνηση μας ζητά να κρίνουμε την άποψη που διατυπώνεται στο απόσπασμα, να ελέγξουμε δηλαδή αν ισχύει ή κάτω από ποιες προϋποθέσεις ισχύει. Εδώ λέμε τη δική μας γνώμη.
1. Κατανοούμε με ακρίβεια το περιεχόμενό της και το διατυπώνουμε με δικά μας λόγια σε μια Θεματική Πρόταση.
2. Αναπτύσσουμε τη Θ.Π. με τον προσφορότερο τρόπο.
π.χ. Σε παράγραφο 70-80 λέξεων να διατυπώσετε την άποψή σας για το περιεχόµενο του παρακάτω αποσπάσµατος :
«Σήµερα οι πηγές των πληροφοριών έχουν πολλαπλασιαστεί σε βαθµό εκπληκτικό και οι κρουνοί τους (η εφηµερίδα, το περιοδικό, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση) ρέουν μέσα στο σπίτι». (Πανελλαδικές 2004)
Απάντηση : Θ.Π. «Οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν επιτρέψει την εύκολη και άμεση πρόσβαση των ανθρώπων σε κάθε είδους πληροφορία».
Ανάπτυξη με παραδείγματα και αίτιο- αποτέλεσμα :
Στα παραδοσιακά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης έχει προστεθεί πλέον και το Διαδίκτυο, που προσφέρει εκπληκτικά περισσότερες δυνατότητες συγκέντρωσης πληροφοριών για κάθε τομέα του επιστητού. Ωστόσο, και στις παραδοσιακές πηγές πληροφόρησης και στο Διαδίκτυο η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα επιδιώκουν να διαμορφώσουν και να κατευθύνουν με ύπουλους τρόπους την κοινή γνώμη. Γι’ αυτό ας μην είμαστε αφελείς : ο όγκος της σύγχρονης πληροφόρησης δεν είναι ανάλογος με την ποιότητά της. (86 λέξεις)
Περίπτωση β : Να αναπτύξετε το νόημα της παρακάτω άποψης με 80-100 λέξεις...
- Η εκφώνηση μας ζητά να εξηγήσουμε τι εννοεί ο συγγραφέας στο συγκεκριμένο απόσπασμα, δηλαδή να διασαφηνίσουμε με παραδείγματα, να αιτιολογήσουμε, να δείξουμε τις συνέπειες κτλ της άποψης που έχει διατυπώσει.
- Αποτελεί την πιο συνηθισμένη διατύπωση της άσκησης για σύνταξη παραγράφου.
- Εδώ αναπτύσσουμε τη γνώμη του συγγραφέα.
1. Κατανοούμε με ακρίβεια το περιεχόμενο της φράσης.
Σ’ αυτό θα μας βοηθήσει ο εντοπισμός των λέξεων/ φράσεων – κλειδιών και η κατανόηση της λογικής σχέσης μεταξύ τους.
2. Διατυπώνουμε τη Θεματική Πρόταση με βάση το γενικότερο πλαίσιο που θέτει το απόσπασμα (δηλαδή με βάση το «θεματικό κύκλο» στον οποίο εντάσσεται το ζήτημα που θέτει, όπως «Καταναλωτισμός» ή «Επιστήμη» ή «Περιβάλλον» ή «Κοινωνικοποίηση» κτλ)
3. Αναπτύσσουμε τη Θ.Π. με τον προσφορότερο τρόπο.
π. χ. Να αναπτύξετε με 80-100 λέξεις το νόημα της παρακάτω άποψης του συγγραφέα:
«Η ανάπτυξη, βέβαια, των ανθρώπων αντί για την ανάπτυξη των σκουπιδοπροϊόντων 1 θα απαιτούσε μιαν άλλη οργάνωση της εργασίας, η οποία θα έπρεπε να παύσει να είναι αγγαρεία και να γίνει πεδίο προβολής των ικανοτήτων του ανθρώπου». (Πανελλαδικές 2003)
1 : «σκουπιδοπροϊόντα» ονομάζει υποτιμητικά ο συγγραφέας τα καταναλωτικά προϊόντα που δημιουργούν τεχνητές ανάγκες στους ανθρώπους και καθιστούν τον καταναλωτισμό κέντρο του ενδιαφέροντός τους
1 . Άλλη οργάνωση της εργασίας à Προβολή των ικανοτήτων του ανθρώπου à Ανάπτυξη του ανθρώπου
2 . Θεματικό πλαίσιο : Καταναλωτική κοινωνία
Απάντηση : Θ.Π. «Η σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία έχει θέσει ως σκοπό της την απρόσωπη οικονομική ανάπτυξη και χρησιμοποιεί την ανθρώπινη εργασία ως μέσο για την επιτυχία του.»
Ανάπτυξη με αίτιο – αποτέλεσμα και σύγκριση - αντίθεση
Για τους περισσότερους η εργασία σήμερα ταυτίζεται με τη μηχανική επανάληψη τυποποιημένων διαδικασιών, με σκοπό την παραγωγή, την προώθηση και την πώληση των καταναλωτικών αγαθών. Γι’ αυτό θεωρείται μια από τις αιτίες της αλλοτρίωσης του σύγχρονου ανθρώπου. Ωστόσο, το αληθινό νόημά της είναι διαφορετικό. Εκτός από το βιοπορισμό, οφείλει να εξασφαλίζει στον άνθρωπο την ουσιαστική ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον που ζει και να αποτελεί μέσο προκειμένου να εκφράζει τις δημιουργικές του δυνάμεις. Επομένως, μόνο αν η εργασία οργανωθεί σε αυτό το πλαίσιο θα συμβάλλει στην ουσιαστική ανάπτυξή του.
(112 λέξεις)
Περίπτωση γ : Να αναπτύξετε την εξής θεματική πρόταση σε μια παράγραφο 80 – 100 λέξεων ...
- Η εκφώνηση μας ζητά να αντιγράψουμε τη Θεματική Πρόταση που μας δόθηκε και να την αναπτύξουμε.
- Δουλεύουμε όπως ακριβώς και στην περίπτωση β
- Η περίπτωση αυτή είναι ευκολότερη, γιατί έχουμε έτοιμη τη Θεματική Πρόταση και δεν τη διατυπώνουμε μόνοι μας.
3 . Τρόπος ανάπτυξης παραγράφου – Δομή παραγράφου
α) Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου
1. Με παραδείγματα
2. Με αιτιολόγηση
3. Με αίτιο – αποτέλεσμα
4. Με σύγκριση – αντίθεση
5. Με ορισμό (Οριστέα έννοια – Γένος – Ειδοποιός διαφορά)
6. Με διαίρεση (Διαιρετέα έννοια – Διαιρετική βάση – Μέλη της διαίρεσης)
7. Με αναλογία
8. Με συνδυασμό μεθόδων
β) Δομή παραγράφου
1. Θεματική Πρόταση
2. Σχόλια – Ανάπτυξη
3. Πρόταση – κατακλείδα (δεν υπάρχει πάντα)
ΠΡΟΣΟΧΗ ! Άλλο τρόπος ανάπτυξης παραγράφου και άλλο τρόποι πειθούς σε μια παράγραφο !
Ρεμβασμός τον Δεκαπενταύγουστο
«Την εσπέραν εκείνην, της 13ης Αυγούστου» γράφει ο Παπαδιαμάντης, «εκάθητο μόνος, ολομόναχος έξω του ναΐσκου,εις το προαύλιον, έμπροσθεν της καλύβης την οποίαν είχε κτίσει, εκάπνιζεν το τσιμπούκι του κι ερρέμβαζεν. Ο καπνός από τον λουλάν ανέθρωσκε και ανέβαινεν εις κυανούς κύκλους, εις το κενόν, και οι λογισμοί του ανθρώπου εφαίνοντο να παρακολουθούν τους κύκλους του καπνού, και να χάνονται μετ’ αυτών εις το αχανές, το άπειρον. Τι εσκέπτετο ;
Εσκέπτετο-καθώς ειδήσεις τον Αύγουστο (πόσο μάλλον το δεκαπενταύγουστο) δεν υπάρχουν-τις διακοπές του !
Και εμακάριζε την εποχή του και τον πλούτο των πληροφοριών του που, χάρις στο θαύμα της επικοινωνίας, έκαναν τις επιλογές του πιο εύκολες.
Το μέρος-νησί για την ακρίβεια το είχε ήδη επιλέξει. Σ’ αυτό συνέκλιναν άλλωστε όλα τα αφιερώματα των περιοδικών που ανελλιπώς διάβαζε.
Αλλά και η ειδική λίστα του υπουργείου που παρουσιάζει τις καθαρές ακτές το περιελάμβανε και μάλιστα στην κορυφή της.
Τύχη αγαθή έκανε να συμπληρώσει τις ημέρες εκείνες και τον αριθμό κουπονιών που προσέφερε η καθημερινή του εφημερίδα και του εξασφάλισαν όχι μόνο δωρεάν εισιτήρια, αλλά και με πολυδιαφημισμένο πλοίο.
Διάλεξε το ξενοδοχείο του από ένα έντυπο που έφτασε με το ταχυδρομείο, μαζί με το λογαριασμό της πιστωτικής του κάρτας, βρίσκοντας ενδιαφέρουσες τις πληροφορίες και, κυρίως τη χρέωση σε οκτώ μηνιαίες δόσεις.
Στο αγαπημένο του περιοδικό είχε ήδη σταμπάρει μια βολική και λουσάτη συνάμα βαλίτσα-θα την αγόραζε αύριο το δίχως άλλο- μαζί με κάποια απαραίτητα αξεσουάρ ένδυσης που προβάλλονταν στο ίδιο αφιέρωμα.
Οργανωμένος και μεθοδικός πάντα- πολλοί του το καταλόγιζαν ως κουσούρι- είχε ήδη κόψει από το γαστρονομικό περιοδικό στο οποίο ήταν συνδρομητής τη σελίδα «Πού θα φάτε» για το συγκεκριμένο νησί, ενώ στο τηλεοπτικό μαγκαζίνο είδε ωραίες εικόνες από μια ντισκοτέκ όπου γινόταν πολύ χάζι και αποστήθισε το όνομά της.
Από το ρεπορτάζ της κυριακάτικής εφημερίδας του αντέγραψε μια λίστα βιβλίων που επέλεξαν ορισμένοι επώνυμοι και που ήταν, ως φαίνεται κατάλληλα για την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών. Το αντηλιακό του, αυτό το νέο που διαφημίζουν τόσο έξυπνα, το είχε ήδη αγοράσει, αλλά, «την εσπέραν εκείνην»,περίμενε με ανυπομονησία μπροστά στην τηλεόραση το ειδικό δελτίο ηλιοθεραπείας, για να ξέρει με ακρίβεια (και με βάση το χρώμα και τον τύπο του δέρματός του) πόση ώρα του επιτρεπόταν να εκτίθεται στον ήλιο.
Χαμογέλασε πάλι, πανευτυχής. «Α, τον Αύγουστο νιώθω πραγματικά ελεύθερος!» μουρμούρισε τραβώντας μια γερή ρουφηξιά απ’ το τσιμπούκι του.
«Εκύκλωσάν με αι του βίου μου ζάλαι, ώσπερ μέλισσαι κηρίον, Παρθένε…»1 συμπλήρωσε ο Παπαδιαμάντης. «Αντιλαβού μου και ρύσαι των αιωνίων βασάνων…»1. Ν. Ευσταθιάδης, από τον ημερήσιο τύπο
Επικοινωνιακο πλαισιο : Χρονογράφημα / Σατιρίζει
Θεματικό κέντρο κειμένου : Η εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τη διαφήμιση
Δομη κειμενου : - Σύγκριση
- Δύο αφηγήσεις - Δύο πρωταγωνιστές
- Έμμεσο σχόλιο του αρθογράφου, ενσωματωμένο στο τέλος της δεύτερης αφήγησης
Πληροφορίες : - 1ος πρωταγωνιστής : απολαμβάνει αμέριμνος
- 2ος πρωταγωνιστής : ρυθμίζει κάθε λεπτομέρεια των διακοπών του με βάση τις σχετικές διαφημίσεις
Έμμεσο σχόλιο : Η ψευδαίσθηση της ελευθερίας και η σύγχυση του σύγχρονου καταναλωτή
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στο χρονογράφημά του αυτό ο Γ. Ευσταθιάδης σατιρίζει την εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από τη διαφήμιση.
Στην αρχή παραθέτει αυτούσιο ένα απόσπασμα του Παπαδιαμάντη, όπου ο ήρωας αμέριμνος απολαμβάνει κάποιο Αυγουστιάτικο απόγευμα έχοντας βυθιστεί στις σκέψεις του.
Στη συνέχεια φέρνει στο προσκήνιο ένα δεύτερο, σύγχρονο ήρωα που προετοιμάζεται για τις Αυγουστιάτικες διακοπές του. Ο ήρωας αυτός έχει επιλέξει τον τόπο, τη διαμονή, το μέσο μεταφοράς, τον εξοπλισμό, τον τρόπο πληρωμής, τα βιβλία που θα διαβάσει στις διακοπές του ακόμη και το είδος του αντηλιακού του με οδηγό τα διαφημιστικά πρότυπα.
Από τη σύγκριση των δυο ηρώων ο χρονογράφος υπαινίσσεται την ψευδαίσθηση ελευθερίας και τη σύγχυση του σύγχρονου καταναλωτή. (108 λέξεις)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Δημοφιλείς αναρτήσεις
-
http://www.youtube.com/watch?v=TjtxAlhu7y0 [ Ε ΙΜΑΣΤΕ Κ Α Τ Ι . . . ] Κ. Γ. Καρυωτάκης Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896. Ο...
-
http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/education/workshop/dokimes/odyssea-cinema.html
-
1ο Κείμενο Οι δικοί μας Ολυμπιακοί Αγώνες και ο Εθελοντισμός Ο Εθελοντισμός αποτελεί μια από τις περισσότερο σημαντικές, ίσως καθ...
-
O Τ ΟΠΟΣ ΜΑΣ Γιάννης Ρίτσος Βλέπε σελ. 241. Το ποίημα γράφτηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1967 στο Παρθένι της Λέρου. Στο μέρος εκείν...
-
Σελίδες από το δεύτερο τεύχος του ART-COMICS, του εικοναφηγματικού περιοδικού του Καλλιτεχνικού Γυμνασίου - Λ.Τ. Αμπελοκήπων. Τα έργα των...
-
Η τηλεόραση και οι επιπτώσεις της http://parembaseis1.blogspot.com/2008/04/blog-post_8507.html http://news.pathfinder.gr/periscopio/tv-c...
-
ΜΑΘΗΜΑ : ΕΚΘΕΣΗ – ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ : Η ΠΕΙΘΩ Α . ΤΡΟΠΟΙ ΠΕΙΘΟΥΣ 1 . Τρόποι πειθούς 2 . Μέσα ...
-
Στη συγκεκριμένη σειρά οι δημιουργοί τους (κείμενα : Αποστολίδης Τάσος- εικονογράφηση: Αρώνης Κώστας (Αντιγόνη) - Τραγάκης Γιώργος (Ιφι...
-
τα παιδιά μου του 1ου επαλ View more presentations from Evangelia Moula .